Co-teaching , współnauczanie czyli jak prowadzić zajęcia w klasie z dziećmi z zespołem Downa

Co raz bardziej cieszy mnie to, że na naszej stronie pojawiają się ciekawe artykuły pisane przez innych rodziców. Mieliśmy ostatnio Pawła w kwestiach związanych z błonami komórkowymi i rola tłuszczy, dzisiaj niezwykle istotny tekst autorstwa Agnieszki dotyczący co-teachingu, czyli o współnauczaniu, która w oparciu o doświadczenia amerykańskie prezentuje techniki prowadzenia lekcji.

CO-TEACHING, czyli współnauczanie.

Wypowiedź pedagoga specjalnego (USA):

„Podczas mojego pierwszego roku nauczania, nauczyciel ogólny ciągle odsyłał moich uczniów. Proponowałam pewne zmiany, ale ona mówiła, że nie chce wprowadzać tych zmian, ponieważ zabierają za dużo czasu. Wiele nauczycieli ogólnych po prostu nie chce, aby zawracać im głowę. Nie mówię, że wszyscy, ale niektórzy”

Wypowiedź nauczyciela ogólnego (USA):

Myślę, że znam jedno ze źródeł niechęci. Mam 118 dzieci. Kiedy mam wystawić stopnie to dla 118, a oni tylko dla 12. Dostają tyle samo pieniędzy co ja. Ja muszę układać wszystkie plany. Wysyłam te plany jej, a ona je kopiuje do swojego zeszytu z konspektami. Jeśli chodzi o laboratoria, to ja przygotowuję wszystko, a ona sobie po prostu przychodzi. Czuję się jakbym to ja wykonywała całą czarną robotę. Zarabiam tyle samo pieniędzy, a ona sobie „schodzi z boiska” o 15.00. I tutaj rodzi się niechęć. Wielu pedagogów specjalnych jest jako korepetytorzy, nie mają papierkowej roboty, a już szczególnie ci od nauczania indywidualnego”

Nauczyciel ogólny: Jako nauczyciel wiedzy o społeczeństwie wbiegam i wybiegam z klasy dla uczniów niepełnosprawnych przez cały dzień. Są równie zajęci jak ja.

Nauczyciel ogólny: Nie, wcale nie są. Chodzą tylko z tymi swoimi kubkami kawy.

Pedagog Specjalny: Dlatego trudno o wzajemny szacunek, kiedy nie wiem co ty robisz, a ty nie wiesz co ja.

Nauczyciel ogólny: Myślę, że tu jest problem. Nie znamy swoich i tej drugiej osoby dokładnie sprecyzowanych zadań.

Współnauczanie / wspólne nauczanie

Współnauczanie: co to jest, co to nie jest

Współnauczanie to jest	Współnauczanie to nie jest
Współodpowiedzialność za planowanie, udzielanie instrukcji i porządek w klasie	Jeden nauczyciel odpowiedzialny za planowanie i instrukcje
Element zestawu świadczeń oferowanych uczniom z niepełnosprawnością	Prowadzenie “mniejszej klasy” w większej sali
Starannie dobrani profesjonaliści mający zagwarantować osiągnięcie sukcesu WSZYSTKIM dzieciom	Dwoje profesjonalistów udzielających instrukcji jednolitej grupie uczniów
Dwoje profesjonalistów codziennie obecnych w klasie	Dodatkowa para rąk do pomocy w klasie
Dwoje profesjonalistów planujących lekcje mające zaspokoić potrzeby WSZYSTKICH uczniów	Jeden para-profesjonalista i jeden nauczyciel – profesjonalista
Dwoje profesjonalistów odpowiadających za WSZYSTKICH uczniów	Nauczyciel od edukacji specjalnej pracujący tylko z dziećmi niepełnosprawnymi

 

Konieczne do spełnienia:

· Koordynacja przynajmniej jednego wspólnie uzgodnionego celu

· Wspólny system przekonań, czyli wiara w nauczanie włączające

· Parytet (ważni są wszyscy w zespole uczącym dziecko – nauczyciele, paraprofesjonaliści)

· Podziała zakresu obowiązków i podejmowanych decyzji

Jaki rodzaj umiejętności i wiedzy potrzebują nauczyciele biorący udział we współnauczaniu?

To na pewno umiejętności i wiedza niezbędne do prowadzenia przedmiotu. Ale i konsekwentnie powinny to też być: znajomość materiału, prawidła obowiązujące w pedagogice specjalnej, charakterystyczne cechy upośledzenia, posiadanie umiejętności współpracy i dobra organizacja pracy w klasie.

1. NAUCZENIE RÓWNOLEGŁE

Zalecane użycie (często)

Obydwoje nauczyciele uczą tych samych treści, ale dzielą klasę na dwie równe grupy i uczą równocześnie. Umożliwia to udzielenie większej pomocy uczniom, gwarantuje większy nadzór i większy udział uczniów w zajęciach.

Realizacja:

· Uczniowie zostają podzieleni na dwie równe grupy

· Dwoje nauczycieli uczy tych samych treści w takiej samej ilości czasu

· Metody udzielania instrukcji mogą się różnić

· Grupy się nie zmieniają

Możliwości:

· Uczniów można podzielić na grupy według różnych strategii opartych na uczniu bądź potrzebach określonych w podstawie programowej

· Nauczyciel może udzielać instrukcji w sposób elastyczny

· Uczniowie mają większą możliwość udzielenia odpowiedzi i brania udziału

· Dwoje nauczycieli odgrywa aktywna rolę w udzielaniu instrukcji

Utrudnienia:

· Nauczyciele muszą ustalić niezbędną przestrzeń fizyczną

· Nauczyciele muszą znać się na przekazywanym materiale i posiadać umiejętności pedagogiczne po to, aby umiejętnie udzielać trafnych instrukcji

· Dwoje nauczycieli udzielających jednocześnie instrukcji może klasę rozpraszać

· Nauczyciele muszą zastanowić się nad poziomem dopuszczalnego hałasu i docelowo planować tak, aby stworzyć efektywną atmosferę w klasie

1. Nauczanie według stacji:

Zalecane użycie (często)

:

Nauczyciele dzielą materiał i uczniów. Następnie każdy nauczyciel przekazuje część materiału jednej grupie i później powtarza instrukcje drugiej grupie. „Stacja” trzecia lub czwarta daje uczniom możliwość samodzielnej pracy, dostęp do tutoringu rówieśniczego i technologii.

Realizacja:

· Uczniowie zostają podzieleni na grupy równej wielkości

· Każdy nauczyciel uczy porcji materiału w takiej samej ilości czasu

· Nauczyciele przygotowują wcześniej dwie i więcej stacji

· Grupy przemieszczają się od stacji do stacji

· Nauczyciele szkoły średniej powinni rozważyć ten model szczególnie wtedy kiedy lekcje są zblokowane

Możliwości:

· nauczyciele mają możliwość pracy z każdym uczniem w klasie

· metoda umożliwia obniżenie wskaźnika przypadania ilości uczniów na nauczyciela

· Prowadzi do mniejszych problemów z zachowaniem podczas udzielania instrukcji ponieważ uczniowie są bardziej zajęci

· pozwala nauczycielom lepiej kontrolować proces uczenia się uczniów i ich zachowanie

· model można wykorzystać do zwiększenia udziału uczniów

· model można używać kiedy materiał jest skomplikowany, ale nie hierarchiczny

Utrudnienia:

· określenie niezbędnej przestrzeni fizycznej może być trudne

· metody przekazywania przez poszczególnych nauczycieli mogą być odmienne

· Nauczyciele muszą znać się na przekazywanym materiale i posiadać umiejętności pedagogiczne po to, aby umiejętnie udzielać trafnych instrukcji

3. Nauczanie zespołowe (teaming, tag- team)

Zalecane użycie (okazjonalnie)

Dwoje nauczycieli udziela tych samych instrukcji w tym samym czasie. Niektórzy nauczyciele odwołują się do tego modelu jako tego, gdzie występuje „jeden umysł w dwóch ciałach”. Inni w swoich porównaniach odwołują się do zapasów gdzie drużyna składa się przynajmniej z dwóch zawodników. Podczas meczu zawodnik, aby się zmienić musi dotknąć partnera, czyli „przybić piątkę”. Większość nauczycieli uczących metodą współnauczania uważa to podejście za najbardziej skomplikowane, ale bardzo satysfakcjonujące. Ta metoda jest bardzo uzależniona od stylu nauczania nauczyciela .

Realizacja:

· Dwoje nauczycieli jest w pełni zaangażowanych w udzielanie podstawowych instrukcji

· Dwoje nauczycieli jest odpowiedzialnych za organizację pracy w klasie i zachowanie uczniów

Możliwości:

· Ten model może być bardzo mobilizujący

· Pozwala na poszerzenie podstawy programowej poprzez zróżnicowane strategie nauczania

· Pozwala nauczycielom pracować wspólnie razem

· Pozwala nauczycielom zademonstrować swoją biegłość

· Nauczyciele mogą zaaranżować dialog z instrukcjami

· Nauczyciele mogą wprowadzić nowe tematy/ pomysły

Utrudnienia:

· Obydwoje nauczycieli musi posiadać dobrą znajomość materiału

· Nauczyciele muszą sami ocenić swój poziom zaangażowania po to, aby zachować tempo

· Nauczyciele muszą mieć czas na planowanie

· Od nauczycieli oczekuje się, że będą efektywnie współpracować

· Nauczyciele mogą być nieświadomi potrzeb poszczególnych uczniów

· Ten model wymaga od nauczycieli zaufania i zaangażowania na najwyższym poziomie

3. Jedna osoba uczy, jedna obserwuje

Zalecane użycie (ograniczone)

Jeden nauczyciel udziela instrukcji całej klasie, podczas gdy drugi nauczyciel systematycznie zbiera dane, które obydwoje nauczyciele wcześniej ustalili, że są ważne. To podejście może być najlepsze podczas pierwszych tygodni w szkole lub pod koniec roku szkolnego. Nauczyciele powinni korzystać z tego modelu w od 5 do 10% godziny lekcyjnej.

Realizacja:

· Nauczyciele powtarzają sobie sposoby udzielania instrukcji i biegłość opanowania materiału

· Nauczyciele analizują i odnotowują zachowania uczniów podczas podejmowania decyzji

· Nauczyciele korzystają z tego modelu po to, aby ocenić efektywność i sposób udzielania instrukcji

Możliwości:

· Nauczyciele bardziej zdecydowanie koncentrują się na potrzebach uczniów

· Nauczyciele mogą monitorować swoje własne umiejętności

· Nauczyciele zbierają dane do IPET-u

Utrudnienia:

· Nauczyciele potrzebują wiedzieć jak zbierać i analizować właściwe dane

· Wzajemny poziom zaufania nauczycieli powinien być wysoki

· Nauczyciele mogą ten model nadużywać

5. Jedna osoba uczy, druga asystuje:

Zalecane użycie (rzadko)

Inni nauczyciele poruszają się po klasie

Jedna osoba przejmuje pełną odpowiedzialność za nauczenie materiału z lekcji podczas gdy drugi profesjonalista krąży po pokoju służąc uczniom w dyskretny sposób pomocą, kiedy jej potrzebują. Podczas udzielania niektórych instrukcji lub pewnych porcji materiału ten model może być pomocny. Nie powinien być jednak nadużywany i nauczyciele powinni zamieniać się rolami tak, aby jeden nie był tylko tym co głównie przekazuje treści, a drugi nie stał się głównym „pomocnikiem” na lekcji.

Realizacja:

· Nauczyciel asystujący może zbierać dane i obserwować, aby zapewnić uczniowi zrozumienie

· Nauczyciel asystujący może służyć pomocą uczniowi mającemu kłopoty

· Nauczyciel asystujący może monitorować zachowanie uczniów

· Nauczyciel prowadzący zajęcia aranżuje zadania do nauczenia i dyskusje w klasie

Możliwości:

· Uczeń może cicho zasygnalizować dorosłemu, że potrzebuje pomocy

· Nauczyciele mogą monitorować dokładniej zachowania uczniów w sferze społecznej i sposobie uczenia się

Trudności:

· Nauczyciel wspomagający może występować jako partner pasywny, podczas gdy nauczyciel uczący zachowuje tradycyjny model nauczania

· Uczniowie mogą odbierać jednego nauczyciela jako „prawdziwego” i drugiego jako pomocnika lub asystenta

· Uczniowie mogą rozpraszać się, kiedy jeden nauczyciel chodzi po klasie

· Uczniowie mogą oczekiwać pomocy indywidualnej tylko dla siebie

· Pedagog specjalny powinien być ekspertem w dziedzinie nauczanych treści

· Nauczyciele powinni używać tego modelu oszczędnie i tylko częściowo podczas udzielania instrukcji

· Nauczyciele powinni zmieniać się rolami, równoważąc udzielanie instrukcji i pomocy

6. Nauczanie według modelu – dwie wersje (alternative teaching)

Zalecane użycie (ograniczone)

Jeden nauczyciel bierze na siebie odpowiedzialność za dużą grupę, podczas gdy drugi pracuje z mniejszą grupą. Mniejsza grupa nie jest stałą podgrupą klasy i może zostać poproszona na bok w celu nauki wstępnej (i), wzbogacenia materiału (ii), wielopoziomowej interwencji po to, aby opracować jakieś specjalne zadanie, które potem zaprezentują całej klasie (iii), czy w końcu po to, aby zapoznać się z materiałem prezentowanym poprzez inna metodę lub strategię(iiii).

Realizacja:

· Nauczyciele określić potrzeby klasy w zakresie interwencji/udzielania instrukcji (grupując się na dany dzień, kto prowadzi grupy specyficzne, dopasowuje do sposobów udzielania instrukcji grupie)

· Nauczyciel, który pracuje z mniejszą grupą realizuje zajęcia według tego samego konspektu co nauczyciel w większej grupie

· Nauczyciel mniejszej grupy modyfikuje i dostosowuje instrukcje do potrzeb uczniów

Możliwości:

· Do wykorzystania kiedy wiedza uczniów bardzo się różni

· Do wykorzystania w celu skoncentrowania zachowania uczniów na nauce

· Do monitorowania pracy uczniów, aby zobaczyć natychmiastowe efekty, pozytywne wzmocnienie i poprawę

· Do wykorzystania, aby w sposób nieformalny ocenić sposób udzielania instrukcji i określić potrzeby uczniów

· Do wykorzystania w rozgrzewce przed zajęciami, powtórce, zajęciach poszerzających i umyślnym czasie przeznaczonym na obserwacje

Utrudnienia:

· Uczniowie niepełnosprawni mogą być zawsze w tej samej grupie o tej samej porze

· Uczniowie mogą umieszczenie w małej grupie mogą odbierać jako stygmat

· Nauczyciele mogą mieć trudności ze znalezieniem odpowiedniej ilości czasu na planowanie

· Jeden nauczyciel może zdominować drugiego w zakresie nauczanego materiału oraz stylu nauczania