Definicja PAMIĘCI

Dla tych, którzy chcą mieć wszystkie definicje pod ręką podaję definicje z wikipediii. Pomogą czytać i rozumieć o nowych odkryciach doktora Salehi.

ŻRÓDŁO: WIKIPEDIA.ORG

Pamięć jest zdolnością do przechowywania informacji i składają się na nią różne systemy i różne procesy. Wyróżnia się dwa główne systemy pamięci.

1. Pamięć deklaratywna/jawna (ang. declarative/explicite memory) – system pamięciowy, w jakim przechowywane informacje są łatwe do uświadomienia, łatwe do werbalizacji lub wizualizacji. Z perspektywy neurobiologicznej, ten system pamięciowy jest związany z funkcjonowaniem hipokampa – struktury znajdującej się w przyśrodkowej części płata skroniowego mózgu.
   • Pamięć sensoryczna (ang. sensory memory) – jest zjawiskiem bardziej percepcyjnym niż pamięciowym, związanym z rejestracją bodźca danej modalności; pamięć sensoryczna przechowuje niewielką ilość informacji w bardzo krótkim czasie.

     - pamięć ikoniczna (ang. iconic memory) – związana z modalnością wzrokową

     - pamięć echoiczna (ang. echoic memory) – związana z modalnością słuchową

   • Pamięć przemijająca – przechowuje niewielką ilość informacji przez krótki czas.

     a) Pamięć krótkotrwała (ang. short-term memory, STM), pamięć natychmiastowa, bezpośrednia (ang. immediate memory); pamięć robocza, operacyjna (ang. working memory) – terminologia zależy od konkretnej teorii – dotyczy przechowywania niewielkiej ilości informacji werbalnych bądź niewerbalnych, jakie są aktualnie używane. Ten system charakteryzuje się brakiem trwałości, tj. informacje w nim zawarte mogą zostać utracone i nie muszą być zapamiętane na stałe, jak również ograniczeniem w zakresie ilości informacji. Pojemność tego systemu określa tzw. magiczna liczba Millera 7+/-2. Teoria pamięci roboczej wiąże procesy pamięci z funkcjami wykonawczymi i uwagą.

     b) Pamięć prospektywna (ang. prospective memory) – dotyczy odraczania reakcji, pamiętania o czymś, co ma być wykonane w przyszłości w określonym miejscu i czasie; stanowi jak gdyby połączenie pamięci epizodycznej i funkcji wykonawczych^[6].

   • Pamięć długotrwała (ang. long-term memory, LTM) – dotyczy informacji zapamiętanych trwale, skonsolidowanych. W przypadku tego systemu mówi się także o tzw. fazach, procesach, lub czynnościach pamięciowych, a więc przede wszystkim o:

     -(1)- zapisywaniu informacji w pamięci (ang. encoding): zapamiętywaniu, kodowaniu

     -(2)- przechowywaniu informacji w pamięci (ang. storage)

     -(3)- wydobywaniu, przywoływaniu informacji z pamięci (ang. retrieval), co na język polski przekłada się jako "odtwarzanie"^[3][10] lub "odpamiętywanie"^[2], ale nigdy jako "przypominanie", choć wydawało by się to bardziej intuicyjne. Termin "przypominanie" jest bowiem zarezerwowany dla pewnej klasy przywoływania informacji. Wyróżnia się przynajmniej dwie kategorie odpamiętywania:

     -(3a)- przypominanie (ang. recall) – aktywny proces samodzielnego uzyskania dostępu do danej informacji (ang. free recall – swobodne przypominanie) lub z pomocą jakiejś wskazówki, podpowiedzi (ang. cued recall – przypominanie z podpowiedzią). Przypominanie wymaga użycia specyficznych strategii przeszukiwania informacji w pamięci. Niektóre teorie wiążą te strategie z funkcjami wykonawczymi.

     -(3b)- rozpoznawanie (ang. recognition), lub pamięć rozpoznawcza (ang. recognition memory) – proces mniej obciążający system poznawczy w porównaniu do swobodnego przypominania, polegający na zidentyfikowaniu napływającej informacji z narządów zmysłu jako już znanej.

     a) pamięć epizodyczna (ang. episodic memory) – dotyczy zdarzeń mających określone umiejscowienie w czasie i przestrzeni, osadzonych w kontekście autobiograficznym. Istnieją też teorie akcentujące relację jednostki w zapamiętywanych informacjach, łącząc zagadnienia pamięci epizodycznej i semantycznej, emocji i reprezentacji poznawczych w ramach tzw. pamięci autobiograficznej^[11], niemniej jednak warto zauważyć, że z definicji pamięć epizodyczna musi być autobiograficzna, podczas gdy pamięć semantyczna nie musi.

     - pamięć świeża (ang. recent memory) – pojęcie odnosi się do zawartości pamięci epizodycznej i określa wspomnienia z okresu minionej godziny, dnia, czy kilku tygodni. Prawdopodobnie najczęściej jest stosowane w medycynie w odniesieniu do badania zdolności do zapamiętywnia nowych informacji, często niesłusznie utożsamiane z pojęciem "pamięci krótkotrwałej"

     - pamięć dawna (ang. remote memory) – pojęcie odnosi się do zawartości pamięci epizodycznej i określa wspomnienia sięgające daleko wstecz, do okresu dzieciństwa, dawno dobrze utrwalone. Prawdopodobnie najczęściej jest stosowane w medycynie, w związku z pojęciem pamięci "świeżej".

     b) pamięć semantyczna (ang. semantic memory) – dotyczy faktów które nie mają wyraźnego osadzenia autobiograficznego, ogólnej wiedzy pozbawionej kontekstu; w węższym rozumieniu: znaczenie słów i zdań

     c) pamięć kontekstualna (ang. contextual memory), pamięć źródła (ang. source memory) – dotyczy kontekstu nabywanych informacji, pamięci o tym, jak i gdzie przyswojono dane informacje (wówczas pamięć dotycząca treści owej informacji określana jest jako item memory, co trudno przetłumaczyć na język polski)

2. Pamięć niedeklaratywna/utajona/niejawna (ang. nondeclarative/implicite memory) – system pamięciowy, w jakim przechowywane informacje nie poddają się łatwo werbalizacji czy wizualizacji, ujawniają się raczej po przez zachowanie i nie zawsze muszą być uświadamiane. Z perspektywy neurobiologii ten system charakteryzuje się tym, że nie jest związany z aktywnością hipokampa.
   • Pamięć proceduralna (ang. procedural memory), uczenie się umiejętności (ang. skill learning) i nawyków (ang. habit learning) – stopniowe nabywanie wprawy w jakiejś czynności, zarówno poznawczej, jak i związanej z kontrolą motoryczną, interakcją zmysłu równowagi i koordynacji wzrokowo-motorycznej, jak np. jazda na rowerze. Pamięć proceduralna niewątpliwie nie jest pamięcią ulotną, stąd też można ją przedstawiać jako pamięć długotrwałą.
   • Poprzedzanie, lub inaczej prymowanie, torowanie (ang. priming) – w zasadzie nie jest to system pamięci ale raczej zjawisko, czy nawet procedura doświadczalna w badaniach psychologicznych, po przez którą tworzona jest jakaś forma pamięci. Efekt poprzedzania to wpływ wcześniejszej ekspozycji bodźca na późniejszą aktywność z nim związaną.

     Efekt poprzedzania można podzielić z punktu widzenia aspektu bodźca, który wywołuje efekt:

     - poprzedzanie percepcyjne

     - poprzedzanie semantyczne

     Efekt poprzedzania można podzielić też ze względu na konsekwencje, jakie wywołuje:

     - poprzedzanie pozytywne (torowanie) ma miejsce wówczas, kiedy wcześniejsza ekspozycja danego bodźca ułatwia wykonywanie jakiegoś zadania, czynności, choćby po przez zmniejszenie czasu reakcji

     - poprzedzanie negatywne ma miejsce wówczas, kiedy wcześniejsza ekspozycja bodźca utrudnia wykonywanie danego zadania, czynności, choćby po przez wydłużenie czasu reakcji

   • Proste warunkowanie klasyczne (ang. classical conditioning) – to również nie jest w rzeczywistości system pamięci, tylko procedura doświadczalna w badaniach psychologicznych, jak i w badaniach nad uczeniem się zwierząt, ukazująca pewne zjawisko. Istotne jest, że do systemu pamięci niedeklaratywnej zalicza się wyłącznie najprostsze formy warunkowania klasycznego, tj. procedury warunkowania lęku^[12] i warunkowania odruchu na mrugnięcie^[13], które to procesy na poziomie neurofizjologicznym zachodzą bez udziału hipokampa. Bardziej złożone formy warunkowania klasycznego wymagają już udziału hipokampa, więc wówczas zalicza się je do systemu pamięci deklaratywnej.
   • Uczenie się nieasocjacyjne (ang. nonassosiative learning), tj. habituacja i sensytyzacja – w tym przypadku również trudno mówić o rzeczywistym systemie pamięci, niemniej jednak takie zjawiska istnieją i można je traktować jako przykład zjawisk z zakresu pamięci innej, niż deklaratywna.