Dieta w zespole Downa – cynk część 2

Wiemy już jak ważny jest cynk. Przypomnę w skrócie:

1.Aktywizuje limfocyty i walczy z wirusami.

2.Dla mężczyzn jest niezbędny w utrzymaniu prostaty w należytej kondycji.

3.Wspomaga produkcję insuliny

4.Jest niezbędny w procesie pamiętania

Tak jak to napisałem już w części 1 w ZD istnieje:

STAŁA KONIECZNOŚĆ SUPLEMENTOWANIA CYNKU ZE WZGLĘDU NA JEGO NIEDOBORY WYNIKAJĄCE Z BŁĘDÓW GENETYCZNYCH. POPRZEZ SAMĄ DIETĘ NIE DA SIĘ DOSTARCZYĆ GO W ILOŚCI WYSTARCZAJĄCEJ, STĄD NIE OKREŚLA SIĘ TUTAJ POZIOMÓW KONIECZNYCH DO SPOŻYCIA DLA OSÓB Z ZD.

 

Dlaczego?

1.Jest trudno przyswajalny.

2.Nie występuje w warzywach i owocach a one powinny stanowić dużą większości diety osoby z ZD.

3.Przy dietach poniżej 2 600 kcal dziennie, a takie są w zaleceniu dla osób z ZD z pewnością z góry można założyć, że nie będzie go w wystarczającej ilości.

Jest jedno pewne ale: NAJLEPIEJ JEST PRZYSWAJALNY W POSTACI NATURALNEJ!

 

MOJA CYNKOWA DIETA:

1.Owoce morza, łącznie ze skorupkami ( to pokłosie propozycji Miry i Doroty na większy poziom wapnia). 100g surowych ostryg to 63 mg cynku, ale koniecznie należy popijać winem (dlaczego poniżej!). Można surowe zastąpić wędzonymi sprzedawanymi w puszkach wtedy przy 85g będziemy mieli 103 mg cynku. Jest to dużo, gdyż zapotrzebowanie dobowe to od 15 do 30 mg. W ZD te zapotrzebowanie jest podnoszone w zależności od osoby między 30 a 140% tej dawki.Od razu pojawia się pytanie, czy nie jest to zbyt toksyczne? Tak jest toksyczne ale organizm poradzi sobie z tymi wartościami wchłaniając tylko tyle ile potrzebuje. Organizm jest tutaj wspomagany przez alkohol, mleko, błonnik, cukier które to hamują proces jego wchłaniania. Podsumowując NIEDOBRE TO!

2.Skorupiaki, to wolę.

3.Drób te ciemne mięso indyka i wątróbki kurze.

4.Produkty mączne z pełnego przemiału ale lepiej produktu z ryżu dzikiego ewentualnie brązowego (dużo mniej)

5.Orzechy

6.Dynia i słonecznik w postaci zarodków.

TABELE REFERENCYJNE DLA CYNKU ZA:
www.medycyna.linia.pl

 

Wartości referencyjne cynku przy badaniach ilościowych.

 

W organizmie dorosłego człowieka znajduje się ok. 2 g cynku, z czego 60% w mięśniach szkieletowych; 30% w kościach i około 4-6% cynku obecne jest w skórze i włosach. Wchłanianie cynku odbywa się głównie w początkowym odcinku jelita cienkiego (jejunum). Przeciętnie absorpcja cynku z diety wynosi 20-40%, przy czym zwiększa się, jeśli w posiłku występuje białko zwierzęce. Przy małej zawartości cynku w pożywieniu jego absorpcja w jelitach zwiększa się, natomiast duża podaż cynku w diecie hamuje wchłanianie w jelitach. Na przyswajalność cynku ma także wpływ wielkość wydzielania soku trzustkowego, czas pasażu jelitowego pokarmu oraz zawartość fitynianów w diecie. Związki fitynowe obniżają przyswajalność cynku prawdopodobnie poprzez zmniejszenie rozpuszczalności jego związków, w wyniku czego zostaje zaburzony transport cynku przez błonę śluzową jelita. Innymi substancjami, które mogą ograniczać przyswajanie i wykorzystanie cynku w organizmie są:
żelazo (głównie nieorganiczne), miedź, wapń, metale ciężkie – kadm i ołów, fosforany taniny, błonnik, kwas oksalinowy, hemaglutyniny.
Cynk w organizmie człowieka jest kationem wewnątrzkomórkowym – aż 95% tego pierwiastka znajduje się we wnętrzu komórek, zaś zaledwie 0,1 % ogółu zasobów krąży we krwi. Ma to swoje odbicie w identyfikowaniu niedoborów cynku. Cynk w znaczących ilościach znajduje się w takich produktach, jak: chude, czerwone mięso, wątróbka, ryby, owoce morza (w szczególności śledzie i ostrygi), groch, orzechy, nasiona dyni, kakao, bób i fasola. Bogate w cynk są także nie łuskane ziarna zbóż, lecz jego przyswajanie jest znacznie utrudnione ze względu na obecność dużej ilości fitynianów znajdujących się w łuskach zbożowych.
Wpływ cynku na organizm człowieka jest od dawna znany. Wiadomo, że jest konieczny do utrzymania optimum zdrowia. Cynk działa przede wszystkim na system immunologiczny człowieka utrzymując go w stanie gotowości i wzmagając odporność na zakażenia.
Cynk odpowiada poza tym za: SYNTEZĘ BIAŁEK !, wzrost i różnicowanie komórek organizmu, prawidłowe działanie hormonów, takich jak kortykosterydy, insulina, hormony płciowe i hormon wzrostu, prawidłowy wzrost i rozwój organizmu, prawidłowy stan kośćca,
utrzymanie bariery antyoksydacyjnej ustroju, zahamowanie peroksydacji lipidów, ochronę ustroju przed promieniowaniem X i gamma, funkcje rozrodcze u mężczyzn, procesy naprawcze zachodzące w tkankach m.in. gojenie się ran, dużą ilości reakcji enzymatycznych (m.in. odpowiada za aktywność dehydrogenazy alkoholowej, anhydrazy węglanowej, karboksypeptydazy oraz RNA-polimerazy, biorącej udział w replikacji materiału genetycznego człowieka), prawidłowe funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego (zachowanie, koncentrację oraz zmysł smaku i węchu), regulację procesu apoptozy komórek, metabolizm witaminy A, poprzez co wpływa na procesy widzenia.
Niektóre stany chorobowe są powodem większego zapotrzebowania na cynk:
stany zapalne jelit i inne zaburzenia prowadzące do upośledzenia wchłaniania cynku w jelitach (m.in. acrodermatitis enterophatica), obniżenie poziomu albumin w surowicy jako głównego nośnika wchłoniętego z jelit cynku do wątroby, alkoholizm, oparzenia ,cukrzyca, przewlekłe narażenie na toksyny środowiskowe, choroby przebiegające z zaburzeniami odżywiania, głodzenie, przewlekłe zakażenia, choroba Wilsona, choroby wątroby, choroby nerek, choroby trzustki, zmiany skóry, stany po resekcji żołądka, przewlekły stres, zabiegi operacyjne, rozległe urazy.
Większe zapotrzebowanie na cynk wykazują także kobiety w ciąży, dzieci przedwcześnie urodzone, osoby stosujące restrykcyjną dietę wegetariańską lub wegańską, osoby spożywające przetworzone i niskogatunkowe produkty żywnościowe.
Cynk bierze udział w ponad 200 procesach enzymatycznych. Odpowiada głównie za przemiany białkowe, katalizuje wytwarzanie materiału genetycznego komórek, wpływając na produkcję DNA, RNA oraz ich procesy naprawcze.
Proces widzenia jest regulowany przez cynk w związku z jego udziałem w przemianach witaminy A poprzez katalizowanie działania dehydrogenazy alkoholowej i stymulowanie syntezy proteiny wiążącej retinol (retinol binding protein).
Cynk wpływa również na prawidłowy stan kośćca. W badaniu przeprowadzonym w Szwecji stwierdzono, że jeśli mężczyźni w wieku 46-68 lat przyjmowali poniżej 10 mg cynku dziennie, to mieli dwukrotnie wyższe ryzyko złamań.
Cynk odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie komórek NK oraz limfocytów T, które biorą czynny udział w przeciwdziałaniu infekcjom. Hamuje wydzielanie histaminy z komórek tucznych i replikację wirusów (w szczególności wirusa opryszczki i wirusów odpowiedzialnych za objawy przeziębienia). Cynk stymuluje wydzielanie interferonu gamma, interleukiny 1 i 6 oraz TNF – czynników aktywujących odpowiedź immunologiczną. Ma także udział w stabilizowaniu błon komórkowych, dzięki czemu stają się bardziej odporne na działanie wirusów i toksyn.
Pozytywne działanie cynku na układ immunologiczny oparte jest również na jego właściwościach antyoksydacyjnych. Cynk współdziałając z innymi przeciwutleniaczami, wspomaga organizm w walce z infekcjami oraz ochrania struktury jądra komórkowego przed uszkodzeniem, które potencjalnie mogłoby zaowocować rozpoczęciem procesu nowotworowego.
U osób narażonych na subkliniczne niedobory cynku suplementowanie diety tym pierwiastkiem może przywrócić zaburzoną czynność limfocytów T i grasicy oraz odbudować ziarnistości komórek tucznych wzmacniając funkcje immunologiczne ustroju. Przyjmowanie preparatów cynku uwalniających znaczące ilości Zn2+ pozwala na efektywne wspomaganie leczenia przeziębień, monoukleozy oraz ostrych nieżytów alergicznych nosa. We wspomaganiu leczenia przeziębień zalecane jest przyjmowanie preparatów zawierających octan lub glukonian cynku.
Obniżony poziom cynku towarzyszy stanom zapalnym jelit, co może być spowodowane zmniejszonym wchłanianiem cynku z pożywienia lub zwiększonymi jego stratami.
Acrodermatitis enteropathica jest chorobą związaną z niedoborem cynku. Jej przebieg jest zazwyczaj ciężki, charakteryzuje się zmianami przerostowymi i wrzodziejącymi skóry, przewlekłą biegunką, łysieniem plackowatym oraz postępującym osłabieniem mięśni.
Stężenie cynku w płynie nasiennym jest około 100 x wyższe niż w surowicy, co sugeruje szczególny wpływ tego pierwiastka na spermatogenezę, czyli proces wytwarzania męskich komórek płciowych – plemników. Obniżone stężenie cynku w spermie stwierdza się często u bezpłodnych mężczyzn.
Badania na zwierzętach wykazują, że niedobór cynku prowadzi do zaburzeń w funkcjonowaniu komórek Leydiga znajdujących się w jądrach i odpowiedzialnych za produkcję testosteronu.
Badania na ludziach potwierdzają wpływ prawidłowego poziomu cynku na produkcję męskich hormonów płciowych. Stwierdzono pozytywną korelację pomiędzy stężeniem wewnątrzkomórkowym cynku (mierzonym w limfocytach i granulocytach) a poziomem testosteronu. Poziom testosteronu nie był skorelowany ze stężeniami cynku w surowicy (cynk jest kationem wewnątrzkomórkowym, więc jego stężenie w plazmie nie oddaje wysycenia ustroju pierwiastkiem).
Badaniu poddano także mężczyzn żywionych dietą ubogocynkową. Testy wykazały spadek poziomu cynku wewnątrzkomórkowego, przy zachowanym poziomie w surowicy. W czasie 20 tygodni stosowania diety poziom testosteronu spadł blisko czterokrotnie z 39,9 nmol/I do 10,6 nmol/I.
Dobroczynny wpływ suplementacji cynkiem został także wykazany u starszych mężczyzn (średnia wieku ok. 64 lata), u których zdiagnozowano subkliniczny niedobór cynku. Przed rozpoczęciem suplementacji poziom testosteronu wynosi 8,3 nmol/I, po 3 miesiącach od włączenia preparatu cynku wzrósł do 14,2 nmol/I, by po 6 miesiącach uzyskać 16,0 nmol/I.
Należy pamiętać, że mężczyźni tracą ze spermą duże ilości zarówno cynku, jak i selenu, są więc potencjalnie bardziej narażeni na niedobory tych pierwiastków.
Ostre objawy niepożądane przedawkowania obejmują nudności, wymioty, zawroty głowy, dreszcze, owrzodzenia oraz zmiany na śluzówkach jamy ustnej i garda, gorączkę, zgagę, uczucie stałego zmęczenia i osłabienia. Nudności i wymioty mogą wystąpić przy przyjmowaniu powyżej 150 mg cynku dziennie.
W przebiegu przewlekłego zatrucia występują problemy żołądkowe, mogą pojawić się bóle w klatce piersiowej, omdlenia, uczucie duszności, zaburzenia funkcji wątroby, wzrost poziomu enzymów wątrobowych, zażółcenie białkówek i skóry.
Przy przyjmowaniu wysokich dawek (ponad 300 mg Zn dziennie) może dojść do zaburzeń układu odpornościowego (spadek stymulacji limfocytów) oraz spadku ilości cholesterolu HDL (czyli frakcji pozytywnej z punktu widzenia przeciwdziałania miażdżycy). Z badań wynika, że nie przekraczanie dawki 100 mg Zn nie prowadzi do ww. niekorzystnych zmian.
Istnieje kilka przesłanek przemawiających za rozważeniem w określonych przypadkach suplementacji cynkiem. Należą do nich:
- spożywanie żywności wysoko przetworzonej, w której zawartość cynku jest znacznie zredukowana,
- czynniki ekonomiczne warunkujące niepełnowartościowość diety,
- nieprawidłowe nawyki żywieniowe,
- duże zanieczyszczenie środowiska i związane z tym narażenie populacji na substancje stymulujące wytwarzanie wolnych rodników i osłabiające funkcje układu odpornościowego.
Podobnie jak w przypadku innych preparatów witaminowych i mineralnych cynku nie należy przyjmować z pewnymi lekami. Jeśli jednak zachodzi taka konieczność, to należy pamiętać o kilkugodzinnej przerwie w przyjmowaniu poszczególnych lekarstw i preparatów suplementacyjnych (czasami zachodzi potrzeba modyfikacji dawki).
Cynk nie powinien być przyjmowany z:
- odżywkami lub preparatami szczególnie bogatymi w miedź,
- odżywkami lub preparatami szczególnie bogatymi w żelazo,
- odżywkami lub preparatami szczególnie bogatymi w fosforany,
doustnymi tetracyklinami (np. Doxacyclina).
Jednoczesne przyjmowanie cynku i tych preparatów wzajemnie osłabia ich działanie. W tym przypadku należy zastosować wspomniany dwugodzinny odstęp pomiędzy podawaniem cynku, miedzi, żelaza, fosforanów i tetracyklin. Należy także pamiętać, że przewlekłe podawanie soli cynku może nasilić niedobór miedzi i związane z tym objawy.
Odstęp czasowy dotyczący przyjmowania preparatów cynku odnosi się także do pewnych składników pokarmowych, które mogą znacznie osłabić wchłanianie i działanie cynku. Należą do nich: otręby, potrawy zawierające duże ilości włókien roślinnych, potrawy obfitujące w fosforany ( mleko, drób), chleb gruboziarnisty i ziarna zbóż.

Światowa Organizacja Zdrowia ustaliła średnie dzienne zapotrzebowanie organizmu na te pierwiastki. Wynosi ono w przypadku cynku ok. 10 miligramów, w przypadku selenu 40 mikrogramów na dobę, należy pamiętać by nie przekroczyć górnej granicy dawkowania, czyli 400-500 ug dla selenu i 40 mg dla cynku.

 

Dorota no i co Ty tutaj dopowiesz?