Edukacja osób z zespołem Downa. Darek na szkoleniu Downsed cz.2, czyli słabe i silne strony osób z ZD.
Jak zauważyłem, zainteresowało Was szkoleniem online organizowane przez Downsed. Dla tych, którzy nie znają angielskiego, przygotowałem polską wersję językową pierwszego kursu o którym pisałem tutaj:
http://www.zespoldowna.info/edukacja-osb-z-zespolem-downa-darek-na-szkoleniu-downsed/
Pamiętajcie, że jest konspekt, który współgra z wystąpieniami lektorów.
Co badania mówią nam o specyficznych potrzebach nauczania dzieci z Zespołem Downa w wieku od urodzenia do 5 lat
Tworząc podwaliny skutecznej edukacji:
· Co wiemy o wpływie DS na rozwój
· Po pierwsze – ujęcie poprzez wszystkie dziedziny rozwoju
· Po drugie – bliższe spojrzenie na konkretne słabości
- mowa i język
- pamięć robocza
· Czy wiemy o przyczynach tego profilu?
· Jakie są implikacje tego, co wiemy o strategii interwencji?
· Czy jeśli będziemy stosować te strategie – możemy poprawić obszary słabości i zmienić profil?
Skutki Zespołu Downa dla rozwoju
· Większość dzieci ma opóźnienie w rozwoju,
· Istnieje bardzo szeroki zakres indywidualnych różnic od lekkiego opóźnienia do cięższych poziomów niepełnosprawności.
· U większości dzieci, stopnia niepełnosprawności, nie można było przewidzieć w chwili porodu lub w pierwszych latach życia
· Badanie w ciągu ostatnich 15 latach podkreśla profil mocne stron i słabości
· Możemy użyć tych informacji by być bardziej efektywnym w pomaganiu dzieciom osiągać ich pełny potencjał – rozwój nie jest ustalony w chwili urodzenia
Szczegółowe profile rozwojowe związane z DS – przegląd badań 1
Siła społecznego zrozumienia i niewerbalnej komunikacji:
· Dobre umiejętności społecznych interakcji od pierwszych dni życia
· Dobra empatia i pozytywnie nastawione osobowości ale wrażliwe na niepowodzenia i wpływ negatywnych emocji
· Mogą użyć społecznych umiejętności aby uniknąć trudności
Opóźnienie w kontroli nad motoryką
· Opóźnienie rozwoju wczesnej motoryki – wpływ na wczesne uczenie
· Dobra praktyczna samopomoc w umiejętnościach codziennego życia
Szczegółowe profile rozwojowe związane z Zespołem Downa – przegląd badań 2
Znaczne ryzyko upośledzenia wzroku i słuchu
Szczególne opóźnienie mowy i języka w stosunku do niewerbalnych zdolności językowych
• Czyste i biegłe operowanie językiem – to wyzwanie
• Mocne: rozumienia i stosowania gestu
Poznawcze mocne i słabe strony
• Specyficzne trudności werbalnej pamięci roboczej
• Mocne strony w pamięci wzrokowej i jej przetwarzania
Kształcenie akadamieckie
Mocne w czytaniu – może być na poziomie życia (10%)
Liczby bardziej trudne – często 2 lata lub więcej po czytaniu
Znaczenie słabszych obszarów – mowy, języka i pamięci roboczej
• Mowa jest podstawą poznawczego i społecznego rozwoju
dla wszystkich dzieci
• słowa wiedza – słownictwo jej zasięg
• Mowa dla pamięci, myślenia, rozumowania
• Mowa dla samokontroli i planowania
• Mowa aby radzić sobie z emocjami i niepokojami
• Mowa do komunikacji z innymi
• Mowa do przyjaźni
Każde dziecko z opóźnieniem mowy będzie opóźnione poznawczo (psychicznie)
Pamięć robocza jest ważna dla wszystkich nauk – więcej później
Uczenie się, aby porozmawiać
• Rozmowa jest do komunikowania się – przekazywanie wiadomości, spotykając się z innymi
• Początek patrząc, uśmiechając się, wskazując – niewerbalne umiejętności do komentowania, proszenia, odpowiadania
• Później słowa – uczenie się słownika – ćwiczenie znaczenia i wypowiadania słów
• Następnie zdania – nauka gramatyki – wiązanie słów razem dla bardziej złożonych znaczeń
• Rozmowa wymaga czystych (poprawnych) umiejętności mowy – potrzeba czasu dla wszystkich dzieci
Rozwój mowy i języka
Dla większości dzieci z zespołem Downa mówiony język jest opóźniony w stosunku do wieku psychicznego, ale pokazują one nierówne profile
• Umiejętność komunikowania się jest zwykle dobra
• Słownictwo jest opóźnione, ale stale rośnie
- rozumienie wyprzedza wypowiedź
• Gramatyka jest trudniejsza
- wydają się być "telegraficznymi" mówcami, używając słów kluczowych dla treści
- rozumienie wyprzedza wypowiedź
• Czyszczenie mowy jest trudniejsze i oznacza to że mowa jest trudna do zrozumienia
Słownictwo / gramatyka
• Objętość słownika przesuwa się wzdłuż rozwoju gramatyki
• Dzieci z zespołem Downa mają opóźnienie w budowaniu słownictwa
• 200-250 słów jest potrzebne przed rozpoczęciem nauki gramatyki
- zrozumienie będzie przed tworzeniem
• Może być wrażliwy okres, po którym gramatyka będzie stale zagrożona
• Zobacz następny slajd
Dlaczego ten profil kształcenia?
• utrata słuchu odgrywa rolę
• słuchowe przetwarzania może odgrywać rolę
• Powolne uczenie się słownictwa może opóźnić gramatykę
• Trudności w werbalnej pamięci krótkotrwałej odgrywają rolę
• Nic nie wiemy o wczesnej “dyskryminacji” mowy u
dzieci z zespołem Downa
• Wiemy bardzo niewiele na temat przyczyn problemów motoryki mowy
- To nie tylko kwestia “silnika”
- Element planowania
- Element werbalnej pamięci krótkotrwałej
Spoglądając głębiej w obszary słabości – pamięć operacyjna
• Pamięć robocza jest najbliższą pamięci systemowej, która obsługuje wszystkie aktywności umysłowe
• System pamięci roboczej ma kilka składników
• System wykonawczy który posiada i przetwarza informacje
• Wsparcie przez ograniczone zasoby:
- notes wzrokowo przestrzenny – do utrzymywania pamięci wizualnej
- pętla fonologiczna – do utrzymania informacji werbalnych (magazyn dźwięków mowy)
- obydwie trzymają informacje ze zmysłów przez 2 sec.
• epizodyczny bufor który zawiera połączenia z pamięcią długoterminową
• zawartość pamięci roboczej wzrasta wraz z wiekiem
Spoglądając bardziej szczegółowo w obszary słabości- pamięć robocza
• „Pamięć robocza jest umysłowym miejscem pracy gdzie informacje mogą być okresowo sortowane i manipulowane podczas złożoności codziennych aktywności tak jak zrozumienie języka i liczenie w pamięci”
• słuchanie innego mówcy
• dekodowanie nieznanego słowa mając na uwadze rozumienie
poprzednio zdekodowanego tekstu
• pisanie podczas formułowania dalszej części tekstu
• angażowanie się w liczeniu, w myślach
• Zobacz doskonała książka S. Gathercole & TP Alloway. Pamięć robocza i uczenie się: praktyczny przewodnik dla nauczycieli. Sage 2008
Werbalna pamięć krótkoterminowa i język
• fonologiczny składnik wspiera werbalną krótkoterminową pamięć (VSTM – pamięć sensoryczna ultrakrotkotrwala)
• Werbalna pamięć krótkoterminowa poprawia się z wiekiem i może być zmierzona cyfrą i słowem
• Zakres pamięci werbalnej ma wpływ na wzrost percepcji mowy i wydajność a także umiejętność czytania
• fonologiczna pętla wpływa na uczenie się słownictwa i składni – i przechowywanie i przetwarzanie zdań
• Wydaje się wpływać na wydajność języka mówionego – mogą odgrywać rolę w utrzymaniu wydajności fonologicznych struktur mowy (Gathercole et al 2005)
Praca w pamięci dzieci z zespołem Downa
• w 4 roku życia dzieci znają cyfrę 3,
• U dzieci z zespołem Downa, ich umiejętności pamięci roboczej są opóźnione w stosunki do wieku umysłowego – szczególny deficyt.
• Nie mamy wiele informacji na temat funkcji centralnego ośrodka zarządzania u dzieci z zespołem Downa jako zadania
stosowane do pomiaru to w chwili obecnej są zbyt trudne dla większości dzieci
• Większość badań mierzy werbalne i wizualne pamięci krótkotrwałe
• Konsekwentnie, umiejętności wizualnej pamięci krótkotrwałej są znacznie lepsze niż werbalnej pamięci krótkotrwałej
Dlaczego ten profil?
• liczba prac badawczych Chris Jarrold i zespół Uniwersytetu w Bristolu, w Wielkiej Brytanii wykazały, że deficytu
nie można wytłumaczyć utratą słuchu lub trudnościami mowy
• Sugerują deficyt pętli fonologicznej – co wpływa na uczenie się słowa, jak również pamięć.
• wykazali oni że dzieci z zespołem Downa mają specyficzne trudności w uczeniu się dokładności fonologicznej lub
wzoru dźwięk wzór słów – więcej na ten temat w kolejnych warsztatach
• Istnieją pewne dowody, że możemy poprawić pracę funkcji pamięci w niektórych grupach dzieci – włączając szkolenia komputerowe
• Prowadzimy najnowsze komputerowe szkolenia z dziećmi z zespołem Downa
Skutki złego funkcjonowania werbalnej pamięci krótkoterminowej
U innych dzieci z ubogim werbalnym STM
• Mowa charakteryzuje się krótkim odcinkiem wypowiedzi
• Niedojrzałą składnia
• Ograniczonym zakresem słownictwa
• Odgrywa także rolę w tworzeniu, przechowywanie i przetwarzanie zdań
• uboższe czytanie i uboższa matematyka
Zobacz: Gathercole et al (2005) Developmental Developmental consequencees of poor phonological memory in childhood.. Journal of Child Psychology and Psychiatry 46 (6) 598-611, a także in 47 (1) 4-15 on memory in developmental disorders
Skutki interwencji i edukacji
Użyj społecznej / emocjonalnej siły
• budowanie emocjonalnego reagowania – dopingowanie społecznej komunikacji, patrzenie, uśmiechanie, gest
• wczesna komunikacja społeczna jest podstawą poznawczego i językowego rozwoju
• rozmawiaj i graj w sposób naturalny z dziećmi
• budowanie społecznego zrozumienia – zachęca "dobre" zachowanie
Zawsze popieraj WIEK właściwych zachowań – nie "dziecko" lub "zepsuć" dziecko (lub dorosłych), mają jasne oczekiwania i granice
Skutki interwencji i edukacji
• Cel mowa i trudności językowe od dzieciństwa i poprzez lata szkolne
- Zachęcać i uczyć odróżniania dźwięków mowy
- Zapewnienie ćwiczeń słownych, ćwiczenia wyrazów i zdań – mowa wymaga pracy nad nią.
• Użyj czytania aby uczyć mówić od początku (od 2 do 3 lat) oraz poprzez lata szkolne
• Uczenie się ze słuchania będzie trudne, ale łatwiejsza nauka poprzez patrzenie – więc zawsze używaj wizualnego wsparcia
- znaki, zdjęcia, czytanie, komputer
•Włączają zrozumienie aby wykazać bez potrzeby mówienia, – wybierając, wskazując, zaznaczając
Skutki interwencji i edukacji
• Postęp gramatyki związany jest całkowicie z zasobem słownictwa dzieci z zespołem Downa – więc nauczanie
słownictwa jest ważnym celem od początku – w świecie wiedzy, poznania i gramatyki
• umiejętności mowy rozpocząć w pierwszym roku – w związku z tym powinna rozpocząć się interwencja – gry rozwijające odróżnianie i wspierających tworzenie dźwięków mowy
• niewerbalna komunikacja przewidująca rozmowę (łącząca uwagę i wskazywanie), powinno się rozpocząć w pierwszym roku
• Wykorzystanie gestów może ograniczyć zrozumienie / luki w tworzeniu ale potrzeba więcej badań na temat właściwego stosowania tego języka wyrazu
Skutki interwencji i edukacji
Zrekompensować "słabości"
• słuchu, wzroku – regularne kontrole, dobra opieka zdrowotna — mówić wyraźnie, używać znaków, ograniczenia hałasu w tle. Objąć zespół zaburzeń sensorycznych.
• Nakieruj pracę z trudnościami w pamięci z dźwiękiem i odróżnianiem słów od dzieciństwa. Poprawiając rozwój języka mówionego i grając w gry pamięciowe.
• Wspieranie rozwoju ruchowego w każdej chwili
- Aktywne zajęcia
- Zachęcanie do aktywnego ruchu poprzez zabawę
- Umiejętności sportowe są dobre dla kondycji, jak również umiejętności społecznych
Posumowanie
• Dzieci z zespołem Downa uczą się wizualnie
• Uczenie ze słuchania jest dla nich szczególnie trudne
• To efekty uczenia się by mówić i efekty przetwarzania języka mówionego i instrukcje
planujemy interwencje mające na celu
- Skoncentrować się na nauczaniu języka mówionego
- Wspieranie wszystkich uczenia wzrokowo – zwłaszcza z nadrukiem
- Poprawa i wyrównanie pracy pamięci
Czy możemy coś zmienić?
Nasze dane dla młodzieży uczącej się w ten sposób od lat przedszkolnych sugerują że możemy.
Możemy zmienić profil
• Możemy dokonać zmian
• Wyniki badań nad nastolatkami wskazują znaczny rozwój w języku mówionym, w wyniku kompleksowej interwencji od wczesnych lat.
• Znacznie lepszy język i czystsza mowa
• Znacznie lepsze umiejętności czytania
• Związany z wsparciem w szkole
Buckley, Ptak, Worki i Archer – patrz na http://www.down-syndrome.org/reports/295/
The evidence for a specific phenotype or profile
• See Deborah J. Fidler (Colorado State University) for a
recent review of the evidence – preschool age
• The Emerging Down Syndrome Behavioural Phenotype in
Early Childhood. Infants and Young Children (2005) 18, 2,
86-103
www.downsed.org
• See also Freeman, S. F.N. & Hodapp, R.M. (2000)
Educating children with Down syndrome: Service needs
and new educational strategies. Down Syndrome
Quarterly 5, 1-9. – school age
• Down Syndrome Research and Practice 9 (3) special
section on the specific profile free at
• http://www.down-syndrome.org/research-practice/
Relevant research evidence is growing
• Whole journal issues devoted to Down syndrome –
important review papers in 2007
• Mental Retardation and Developmental Disabilities
Research Reviews 13 (3) 2007
• Journal of Intellectual Disability Research 51 ( 12) 2007
www.downsed.org
• Important recent review papers and chapters on
cognition (Silverman), language (Fidler et al., Roberts et
al, Abbeduto et al., education (Fidler & Nadel), reading
(Groen et al., Buckley, Snowling et al.), social
development (Iarocci et al, Cebula & Wishart)
• Gathercole & Alloway articles and books on working
memory for teachers
References
• J.E. Roberts, R.S. Chapman, & S.F. Warren (Eds.), Communication
and language intervention series: Speech and language
development and intervention in Down syndrome and fragile X
syndrome (pp. 233-254). Baltimore: Paul H. Brookes Publishing
Co. Very good review and practical – for professionals
www.downsed.org
• Abbeduto, L, Warren, S.F. & Conners, F.A. (2007) Language
development in Down syndrome: from the prelinguistic period
to the acquisition of literacy. Mental Retardation and
Developmental Disabilities Research Reviews 13: 247-261
• Gathercole et al (2005) Developmental consequences of poor
phonological memory in childhood. Journal of Child Psychology
and Psychiatry 46 (6) 598-611 – also same journal (2006) 47 (1)
on memory in developmental disabilities
Jarek, to jest arcyciekawe, dzięki, że tłumaczysz ten materiał, no i Darkowi też dziękuję :)
Iza, małe sprostowanie, TO CIĘŻKA PRACA DARKA! 1,5h przed kompem online, a później tłumaczenie tego. DZIĘKI DAREK!
Widocznie żle zrozumiałam, DZIĘKI DAREK :)
cytat: “Wykorzystanie gestów może ograniczyć zrozumienie / luki w tworzeniu ale potrzeba więcej badań na temat właściwego stosowania tego języka wyrazu.”
komentarz: Widziałem dziecko z ZD, które rewelacyjnie wyrażało znaczenie słów poprzez gesty a nie poprzez mowę. Czy więc na szkoleniu podważano skuteczność takiej metody nauki mowy.
Albert, Wiem że to tak brzmi ale DownsEd nie podważa tych dokonań. Wręcz przeciwnie pokazują podczas szkolenia różne gry i zabawy w których jak najbardziej wykorzystywany jest język gestów. Zastanawiają się jedynie nad jego wpływem (pozytywnym/negatywnym) – jak mówią “Brak im jednoznacznych dowodów na korzyści – jednak są argumenty za tym aby to rozwijać” – po prostu nie mają szczegółowych długoterminowych badań w tym zakresie.
Odnośnie Domana to naukę języka proponują rozpocząć od tak zwanych “Words pictures” są to fotografie różnych przedmiotów i osób – ale o tym w następnym materiale. Przygotowuję tłumaczenie i opis kolejnego z seminariów które traktuje o nauce języka i komunikacji.
Jeszcze jeden mój komentarz w tym temacie: szkolenie tego typu w którym uczestniczy Darek jest bezcenne dla niego jako rodzica. Popatrzcie jak szybko, w jednym miejscu dowiedział się o BEZWZGLĘDNYM PRIORYTECIE PAMIĘCI WZROKOWEJU DZIECKA Z ZD! Teraz już chyba wszyscy wiecie dlaczego trzeba czytać Z DZIECKIEM KSIĄŻKI nawet o 4 rano (katastrofa!) i dlaczego DOMAN jest skuteczny!