TOMATIS
listopad 13, 2009 by Jarek
Kategoria: Wczesna interwencja i rehabilitacja
Dzięki Michałowi i Olinkowi, krótka informacja o Tomatisie.
Metodę kształcenia uwagi słuchowej, zwaną także treningiem słuchowym lub metodą stymulacji audio-psycho-lingwistycznej (SAPL) wynalazł 40 lat temu francuski otolaryngolog, neurolog i foniatra – prof. Alfred Tomatis. Podstawowym celem tej metody jest wspieranie funkcji słuchowej, dzięki czemu następuje poprawa koncentracji, jakości uczenia się oraz rozwijanie zdolności językowych i komunikacyjnych, a także zwiększanie kreatywności oraz poprawa zachowań społecznych. Badania przeprowadzone przez prof. Tomatisa dowodzą, iż dźwięki o wysokiej częstotliwości pobudzają nasz umysł, natomiast te o niskiej częstotliwości mają skutek wręcz odwrotny. Podczas słuchania dźwięków o różnej częstotliwości wykorzystanych w terapii wpływamy na usprawnienie czynnego słuchania. Prof. Tomatisa położył szczególny nacisk na wykorzystanie dźwięków wysokich określanych mianem "pobudzających". Zauważył on, że gdy mózg jest dobrze "naładowany", to łatwiej jest się skoncentrować, zapamiętywać i uczyć. Celem terapii jest pobudzanie mózgu za pomocą wysokich dźwięków, odpowiednio przefiltrowanych zawartych w muzyce Mozarta oraz chorałach gregoriańskich.
NA CZYM TO POLEGA?
Trening polega na słuchaniu odpowiednio dobranego materiału dźwiękowego przez urządzanie nazywane "elektronicznym uchem", które jest idealnym modelem ludzkiego ucha – "ćwiczy" ono ucho w taki sposób, aby mogło pracować bez zakłóceń. Ćwiczenia te stymulują centralny system nerwowy, a w szczególności korę mózgową, która stanowi centrum procesów myślenia. Stymulacja odbywa się poprzez dźwięki o określonej, wysokiej częstotliwości; dźwięki te są odpowiednio filtrowane. Podczas treningu, który składa się z kilku faz, indywidualnie dobrany materiał dźwiękowy dociera do pacjenta drogą powietrzną i kostną. Podczas trwania sesji można rozmawiać, grać w gry planszowe i logiczne, bawić się lub spać. Cały trening składa się z kilku faz od bardzo intensywnego pobudzania dźwiękowego inicjującego terapię do aktywnego udziału pacjenta.
Etap I – 30 godz. ćwiczeń rozłożonych na okres 15dni, po dwie godziny dziennie.
Etap II – 15 godz. ćwiczeń odbywających się po 1-2 miesięcznej przerwie. Ta faza koncentruje się, w przeciwieństwie do pierwszej, na pracy z mikrofonem, tak aby pacjent miał okazję słuchać własnego głosu i pracować z nim.
DLA KOGO?
- Pacjentów cierpiących na schorzenia neurologiczne
- Dzieci autystycznych
- Dzieci i młodzieży z problemami szkolnymi (m.in. dysleksja)
- Wszystkich, którzy chcieliby usprawnić pracę mózgu
- Osób uczących się języków obcych
- Osób żyjących w ciągłym stresie
- Kobiet w ciąży
DIAGNOZA
Trening uwagi słuchowej poprzedzony jest testem uwagi lateralizacji słuchowej – badaniem za pomocą audiometru, co pomaga określić stopień uwagi słuchowej oraz ucho dominujące. Podczas testu w przypadku dzieci przeprowadzany jest również wywiad z rodzicami dotyczący przebiegu ciąży, rozwoju dziecka w pierwszym roku życia i latach następnych oraz o przebytych chorobach.
SŁUCHANIE A SŁYSZENIE - Wiodącą funkcją ucha według Prof. Tomatisa nie jest słuchanie a słyszenie. Bardzo wyraźnie odróżnia on te dwa zjawiska: słyszenie z natury jest bierne, podczas gdy słuchanie wymaga zaangażowania i aktywności. Na umiejętność słuchania składa się zarówno zdolność przyswajania informacji jak i odpowiedniego ich filtrowania. Dziecko może dobrze słyszeć, ale nie oznacza to, że potrafi równie dobrze słuchać, czyli, że ma prawidłowo rozwiniętą równowagę słuchową. Może mieć trudności z prawidłową selekcją i analizą dźwięków, rozróżnianiem wysokich i niskich częstotliwości, a także nie posiadać umiejętności jednoczesnego kojarzenia znaku graficznego z dźwiękiem, co jest konieczne w przypadku poprawnego czytania i pisania. Dodatkowo może temu towarzyszyć nadpobudliwość psychoruchowa. Wszystkie ww. czynniki mogą obniżać motywację dziecka do nauki, wzbudzać zniechęcenie i negatywnie wpływać na wiarę we własne możliwości. Brak uwagi słuchowej powoduje także takie problemy szkolne jak dysleksja czy dysgrafia. Uwaga słuchowa wiąże się też z lateralizacją słuchową. Wiele trudności szkolnych wynika z nieprawidłowej lateralizacji, czyli dominacji lewego ucha. Zaletą dominacji prawego ucha jest to, że przetwarza ono informacje dźwiękowe znacznie szybciej i precyzyjniej niż lewe. Metoda treningu słuchowego jest pomocna zarówno w przypadku rozwijania uwagi, jak i wykształcenia prawidłowej lateralizacji słuchowej.
EFEKTY: - Poprawia zdolność utrzymywania równowagi i koordynacji ruchowej, co doskonale uzupełnia efekty rehabilitacji ruchowej w kombinezonach u pacjentów neurologicznych
- Redukuje nadwrażliwość na dźwięki u dzieci autystycznych
- Stymuluje i poprawia pracę mózgu za pomocą wysokich dźwięków
- Poprawia koncentrację i uwagę poprzez wzmocnienie funkcji słuchowej
- Ułatwia naukę i asymilację języków obcych
- Zmniejsza liczbę popełnianych błędów ortograficznych
- Zwiększa sprawność komunikowania się
- Uspokaja, relaksuje, działa antystresowo