UNESCO – 10 pytań o nauczanie włączające, czyli co powinni przeczytać POLSCY REFORMATORZY OŚWIATY!

Na początku miało to być wsparcie do zadawania pytań. jednak ten tekst był trudny i tłumaczenie przeciągnęło mi się. Dzisiaj już po konferencji w sprawie reformy powiem krótko: TO POWINIEN BYĆ KANON REFORMY OŚWIATY! NASZEJ REFORMY OŚWIATY!

Każdy kto choć trochę wie jak ważna jest edukacja i jej reforma powinien ten tekst przeczytać ze zrozumieniem!

Polska pod względem rozwiązań edukacyjnych jest krajem mocno “zacofanym” wierzącym w dogmaty encyklopedyzmu w nauczaniu, prymatu nauczyciela i nietykalności szkoły. Rozwiązania prekursorskie takie, jak egzaminowanie poziomu nauczania poprzez sprawdzanie szkoły jako organizacji, a nie uczniów, wprowadzone w USA, spowodowało gwałtowny wzrost otwartości szkół na nowe rozwiązania edukacyjne i niemalże całkowitą likwidację szkolnictwa integracyjnego i specjalistycznego. Szkoła stała się miejscem, gdzie nauczycielowi się chce, gdzie dyrektorowi się chce, a rodzicom dziecka bardzo się chce, by dziecko trafiło do najlepszej szkoły. To co wypracowano przy tej okazji w dziedzinie nauczania osób z deficytem edukacyjnym nazwano nauczaniem włączającym. Co to jest i jak może być realizowane można przeczytać na stronach UNESCO. Polska te zapisy zaakceptowała.

 

 

 

 

10 PYTAŃ O NAUCZANIU WŁĄCZAJĄCYM?

1.Co wiemy, oprócz cyfr, o WYŁĄCZENIU?

WYŁĄCZENIE ma wiele “twarzy”. Aż 72 miliony dzieci wciąż nie chodzi do szkoły pomimo istotnego postępu począwszy od 2000 roku. Z tej cyfry połowa to dziewczyny, a 7 na 10 żyje w strefie Subsaharyjskiej albo w południowo-zachodniej Azji. Biedota i marginalizacja są głównym powodem WYŁĄCZENIA. Gospodarstwa w obszarach wiejskich i rejony z utrudnioną komunikacją, a także dzieci mieszkające w slamsach miejskich mają ograniczony dostęp do edukacji.

Dzieci niepełnosprawne stanowią 1/3 wszystkich dzieci bez dostępu do szkół (…)

2.Badania nad pozostawaniem dzieci poza system edukacji wskazują, że wiele krajów obecnie promuje dostęp do szkół , ale jakość nauczania nie jest na przyzwoitym poziomie. Dlaczego?

Jeżeli zidentyfikujesz, kto jest WYKLUCZONY i dlaczego, możesz rozwijać strategie włączenia i utrzymania ich w systemie edukacji. Wyzwaniem jest wdrożenie polityki i praktyk, które przezwyciężą źródła WYŁĄCZENIA. Jest to konieczne aby spojrzeć na rzeczywistość jaka istnieje w i poza szkołą, kiedy idą do szkół, czego się obecnie w szkołach uczą i w jakich warunkach.

3.Jak nauczanie WŁĄCZAJĄCE może promować naukę z sukcesem?

Wysiłki aby zwiększyć liczbę osób w szkołach, muszą być wspierane przez politykę wzmacniania jakości edukacji na wszystkich poziomach, w obszarach formalnych i nieformalnych. Musimy pracować nad “dostępem do sukcesu” poprzez politykę promowania, zapewniającą że dzieci WYŁĄCZONE zostaną WŁĄCZONE do szkół z programami i praktykami, które zapewnią im sukces. Jest to proces, który wymaga pytań i odpowiedzi na różne potrzeby uczących się. Ma to zdecydowany wpływ na nauczanie, życie, sposoby interreakcji i relacji pomiędzy szkołą a społeczeństwem.

4.Jakie są zasady WŁĄCZANIA?

WŁĄCZENIE ma swoją historię w prawie do edukacji w artykule 26 Deklaracji Praw Człowieka z 1948 roku. Liczne porozumienia i normatywy podkreślały istotę tego prawa. Trzy z nich zasługują na szczególną uwagę:

KONWENCJA UNESCO PRZECIWKO DYSKRYMINACJI W EDUKACJI stwierdza, że: Państwo ma obowiązek rozszerzać możliwości edukacyjne dla tych, którzy zostają w gorszej sytuacji, w dostępie do podstawowej edukacji.

1966 rok, MIĘDZYNARODOWA KONWENCJA NA TEMAT PRAW EKONOMICZNYCH, SPOŁECZNYCH I KULTUROWYCH potwierdza: prawo do edukacji dla wszystkich i szczególnie podkreśla podstawową regułę bezpłatnej powszechnej edukacji.

KONWENCJA NA TEMAT PRAW DZIECKA, najbardziej powszechnie ratyfikowane porozumienie międzynarodowe na temat praw człowieka, wypowiada się przeciwko dyskryminacji dzieci. Wyraża zobowiązanie, że: edukacja jest celem, którego centrum stanowi uczeń, co wpływa jednoznacznie na jego pedagogikę i otoczenie-po prostu na sposób zarządzania szkołą.

5.Pojęcie WŁĄCZENIA jest wciąż bardzo często związane z dziećmi o specjalnych potrzebach. Dlaczego?

Zbyt często programy ukierunkowane na grupy wyłączone i zmarginalizowane, funkcjonują poza mainstreamem (ruchem masowym) takie jak programy specjalne w zakresie edukacji, instytucje specjalne, specjaliści. Zbyt często wynikiem tego jest wyłączenie, zarówno w edukacji, przesunięcie do słabszej szkoły nie gwarantującej  możliwości dalszej nauki.

W krajach rozwiniętych, włączenie jest często problemem skomplikowanym poprzez prawo, które segreguje lub wyłącza z procesu edukacji grupy identyfikowane jako “trudne” albo “inne”.

Jednakże pojawiają się głosy mówiące, że lepiej jest jak dzieci ze specjalnymi potrzebami uczęszczają do regularnych, masowych szkół, z towarzyszącym wsparciem. Badania zarówno krajów OECD, jak i krajów nie należących do tej organizacji, wskazują że uczeń niepełnosprawny osiąga lepsze wyniki w nauce w środowisku WŁĄCZAJĄCYM.

6.Jak edukacja musi się zmienić aby dostosować każdego?

Głównym celem jest zapewnić fakt, że szkoła jest miejscem, gdzie wszystkie dzieci uczęszczają i są traktowane tak samo równo. To wprowadza zmianę w tym jak myślimy o edukacji! Nauczanie włączające jest podejściem, które patrzy na to jak zmieniać system edukacji aby osiągnąć najlepszą odpowiedź na zróżnicowanych uczniów. Oznacza to wzmocnienie jakości edukacji poprzez polepszenie efektywności nauczycieli, promowanie uczenia się według scentralizowanych metodologii, rozwijanie właściwych podręczników i materiałów oraz zapewnienie, że szkoły są bezpiecznym i zdrowym miejscem dla wszystkich dzieci. Wzmacnianie powiązań ze społeczeństwem jest w tym przypadku kluczowe: powiązania pomiędzy nauczycielami, uczniami, rodzicami i społeczeństwem są konieczne dla rozwoju pozytywnego środowiska dla nauczania włączającego.

7.Jak zmienić programy nauczania, aby poprawić poziom nauczania oraz zachęcić wszystkich uczniów do nauczania włączającego?

Wszystkie programy nauczania są adresowane do zdolności poznawczych dzieci, ich emocjonalnego i kreatywnego rozwoju. Jest to oparte na 4 FUNDAMENTACH EDUKACJI XXI WIEKU:

UCZYĆ BY WIEDZIEĆ, BY MÓC ZROBIĆ, BY BYĆ I ŻYĆ RAZEM!

Ten proces zaczyna się w klasie! Tak określony program nauczania ma kluczowe znaczenie aby wspomagać rozwój tolerancji i promować PRAWA CZŁOWIEKA. Jest to  niezwykle silne narzędzie dla zmiany kultury, religii. Programy nauczania włączającego biorą pod uwagę płeć, kulturę i język. Łamią one stereotypy związane z płcią nie tylko w książkach ale przede wszystkim w oczekiwaniu i podejściu nauczyciela. Wielojęzykowe podejście w edukacji, może stać się źródłem włączenia. Tym niemniej, instrukcje w języku ojczystym na początku szkoły mają pozytywny wpływ na wyniki w nauczaniu na tym etapie edukacji.

8.Nauczyciele mają najpoważniejszy wpływ na proces uczenia. Ich status i warunki pracy powodują, że nie mają możliwości promowania nauczania włączającego i to w wielu krajach. Co może być zatem zrobione aby ten stan polepszyć?

Sposób w jaki nauczyciele uczą ma krytyczną ważność w jakiejkolwiek reformie konstruowanej aby poprawić jakość nauczania. Programy edukacyjne z uczniem w centrum, charakteryzują się odejściem od nauki na pamięć w kierunku doświadczania wiedzy w sposób praktyczny. Wprowadzenie nauczania włączającego jako głównej reguły ma wpływ na nauczyciela i jego zasady postępowania w kierunku do dziewczynek, tych uczących się wolniej i tych którzy mają określone deficyty edukacyjne. Konieczne są tutaj szkolenia nauczycieli, aby poprawić proces uczenia.(…) Nowe programy nie mogą być wprowadzane bez przekonania nauczycieli co do ich celów i zawartości. Zintegrowana ocena może pomóc nauczycielowi w zmierzeniu osiągnięć ucznia i zdiagnozowaniu trudności i problemów, ale nauczyciel musi rozumieć wartości praktyk dobrej oceny i umiejętności uczenia się dla rozwoju własnego systemu oceny.

9.Czy stać nas na jakościowe nauczanie włączające?

To nie jest efektywne mieć system edukacji, gdzie dzieci nie uczą się ponieważ system jest słaby. Szkoły z wysokim wskaźnikiem “powtarzania” często zawodzą, gdy mają temu zapobiegać. Wydatki takiej szkoły, gdzie uczeń powtarza szkołę, lepiej byłyby spożytkowane gdyby można było wspomagać uczniów, którzy napotykają na takie trudności. Rozwinięto kilka miar kosztowych prezentujących prawdziwość tego twierdzenia i to w kilku krajach, promujących w ten sposób edukację włączającą. One obejmują takie miary jak: modele treningowe z udziałem trenera, wsparcie ucznia przed procesem edukacji oraz konwersję specjalnych potrzeb edukacyjnych w centrum wsparcia, które dostarcza i wspomaga szkołę.

10. Czy nauczanie włączające prowadzi do bardziej włączającego społeczeństwa?

Wyłączenie zaczyna się na początku życia. Holistyczna wizja edukacji jest nakazem. Powszechna wczesna interwencja oraz programy edukacyjne poprawiają funkcjonowanie dzieci, przygotowują je do szkoły podstawowej i dają im szansę jej ukończenia. Wszystkie dowody pokazują, że nawet najbardziej poszkodowane dzieci korzystają z takich programów. Dają dzięki temu pewność dorosłym, a szczególnie matkom, jak silny ma wpływ fakt uczęszczania do szkoły na ich dzieci. Łącząc włączenie z szerszymi celami rozwojowymi uzyskujemy niesamowity wpływ nie tylko na reformę edukacji, ale i biedę. System nauczania włączającego daje korzyści wszystkim bez dyskryminacji. Zbudowany jest na wartościach demokracji, tolerancji i szacunku dla inności.