Z powrotem do suplementacji, czyli o biodostępności i efektywności suplementów

Miałem pisać już o naszym projekcie edukacyjnym, ale dzięki Eli i Miłce muszę jednak zamknąć temat suplementów, dziękuję :)

W ciągu najbliższych tygodni będę wracał do szczegółowych badań nad składnikami suplementów. Dlaczego tak męczę temat? Cóż dzięki Eli i Miłce zrozumiałem temat biodostępności, życia substancji aktywnych w leku, suplemencie, a dzięki Teresie i Richardowi zrozumiałem jak wiele jeszcze jest do zrobienia i to że oni wciąż też szukają.

Przygotowując się do tego cyklu artykułów przypomniałem sobie jak Bożenka po przeczytaniu ostatniej aktualizacji protokołu medycznego napisała do mnie: “…wiem, dlaczego to ginkgo na mojego syna nie działało!” a stało się to po tym jak zauważyła jak niskie dawki podawała. Dlaczego dawka jest tak istotna zatem? Popatrzcie na ten problem właśnie z punktu widzenia biodostępności oraz efektywności działania substancji aktywnej (suplementu). Dzięki naszemu, rodziców, zainteresowaniu naukowcy badają to i analizują, i okazuje się, że pewne substancje działają na jednych, a na drugich już nie ze względu właśnie na specyfikę samych substancji i wrażliwości pacjentów na podawane środki. Badania te są prowadzone w trybie ciągłym stąd w ostatnim czasie dużo zmian. U nas niestety też…i o tym będę pisał.

Dla przypomnienia nasze nowe kluczowe definicje:

BIODOSTĘPNOŚĆ

Dostępność biologiczna (biodostępność) – w farmakologii określa część substancji leczniczej (składnika aktywnego), jaka z podanej dawki dostaje się do krążenia ogólnego oraz szybkość wchłaniania tej substancji. Biodostępność leku w przypadku podania donaczyniowego (dożylnego) wynosi 100%. Przy podaniu w inny sposób, np. doustnie, jest zawsze niższa.

źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Dost%C4%99pno%C5%9B%C4%87_biologiczna

“Dostępnością biologiczną nazywamy tę część leku, która dostaje się do krążenia ogólnego z miejsca podania. Nie jest to równoważne z wchłanianiem, ponieważ po wchłonięciu np. z jelit niektóre leki ulegają tzw. efektowi pierwszego przejścia – część leku jest metabolizowana już w ścianie jelit lub zwłaszcza w wątrobie. Dostępność biologiczna danej formy leku decyduje o stężeniu leku we krwi, a zatem o sile jego działania.” Na przykład o czym ostatnio pisałem biodostępność zwykłego preparatu kurkumy wynosi do 1%, gdy już wzmocniona lecytyną  ponad 80%.

Kluczową częścią biodostępności jest DOSTĘPNOŚĆ FARMAKOLOGICZNA

Dostępność farmaceutyczna to mierzona w warunkach laboratoryjnych (in vitro) ilość substancji leczniczej uwalniającej się z preparatu farmaceutycznego i rozpuszczającej się w otaczającym lek płynie. Parametr ten określa również szybkość procesu uwalniania. Jest to wartość opisująca pierwszy etap w układzie przemian leku w ustroju (LADME). Wyraża się ją jako procent lub ułamek dawki leku, jaki rozpuścił się w płynie akceptorowym w określonym czasie (np. 90% w ciągu 15 minut).

źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Dost%C4%99pno%C5%9B%C4%87_farmaceutyczna

Ostatnia z kluczowych definicji określająca efektywność działania substancji aktywnych w suplementach i lekach to BIOLOGICZNY OKRES PÓŁTRWANIA.

Biologiczny okres półtrwania (HLT, t_1/2, t_0,5, t_50% – biological half life time) – czas, w którym stężenie leku we krwi, surowicy lub osoczu zmniejszy się do połowy wartości początkowej, po zakończeniu fazy wchłaniania i dystrybucji^[1]. Wyrażony jest w godzinach. Im wyższa wartość t_0,5, tym lek jest wolniej usuwany z organizmu.

źródło:http://pl.wikipedia.org/wiki/Biologiczny_okres_p%C3%B3%C5%82trwania

Biologiczny okres półtrwania opisuje zatem moment do którego substancja jest najbardziej aktywna. Po tym czasie efekt wchłaniania i dystrybucji substancji aktywnej powoduje, że jej jest po prostu za mało by mówić o efektywnym jej działaniu.

“A zatem, jeśli jakiś lek ma czas półtrwania 1 godz., oznacza to, że jego stężenie będzie się co godzinę zmniejszało o połowę”.

Więcej definicji i objaśnień na ten temat znajdziecie tutaj:

http://www.resmedica.pl/pl/archiwum/zdart70014.html stąd korzystałem także z opisów ww. definicji oraz

http://pharmacology.slam.katowice.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=80&Itemid=73