Zespół witamin B

Kwas foliowy i kwas pantotenowy

Istnieje grupa pokrewnych związków chemicznych, łączonych razem w zespół witamin B. Mogą być stosowane indywidualnie, ale zazwyczaj wchodzą w skład preparatów określanych jako witamina B complex, która zawiera większość, a czasem wszystkie, czyli 11 substancji chemicznych nazywanych witaminami B. Działają one głównie jako stabilizatory błon komórkowych i naturalne środki uspokajające. Witaminy B nie są traktowane jako antyoksydanty, ale obecnie kilka nowych badań wskazuje na istotne działanie antyoksydacyjne przynajmniej dwóch witamin B: kwasu foliowego i kwasu pantotenowego.

Część wyników najnowszych badań pochodzi z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. F. Nenckiego w Warszawie, z końca roku 1995 i z roku 1996. Badania przeprowadzone na komórkach guza Ehrlicha, wywołującego puchlinę brzuszną u zwierząt laboratoryjnych, ujawniły kilka niespodzianek dotyczących kwasu pantotenowego. Pierwszy wniosek wypływający z badań wskazywał, że kwas pantotenowy chroni komórki przed peroksydacją lipidów. Następnie wykazano, że w podobny sposób chronione są mitochondria, nawet jeśli próbki napromienione uprzednio promieniami nadfioletowymi. Chociaż nie obserwowano, żeby kwas pantotenowy sam usuwał wolne rodniki, w sposób oczywisty był on przyczyną podwyższonego poziomu glutationu (białka odpowiedzialnego za procesy naprawcze w błonie komórek po uszkodzeniu ich przez nadtlenek wodoru) i koenzymu A, który omawialiśmy jako czynnik usuwający szkody powstałe w komórkach tłuszczowych. W ten sposób, dzięki właściwościom antyoksydacyjnym, dawki uzupełniające kwasu pantotenowego stają się metodą zwalczania nowotworów złośliwych. Kwas foliowy jest znany głównie jako ważna witamina prenatalna, ponieważ zmniejsza liczbę wad wrodzonych. Obecnie znajduje się w centrum uwagi jako anty-oksydant, a przede wszystkim jako substancja zwalczająca raka. Stosowano go w połączeniu z innymi cytostatykami w rakach przewodu pokarmowego: jamy ustnej, żołądka i jelita grubego. W badaniu, którego wyniki opublikowano w styczniu 1998 roku, zastosowano chemioterapię, w której kwas foliowy wprowadzano do tętnicy wątrobowej. Leczenie prowadzono przez 24 godziny, raz w tygodniu, przez 12 tygodni. Objęto nim pacjentów z zaawansowanym rakiem jelita grubego i nieoperacyjny-mi przerzutami do wątroby. Wyniki były imponujące. Prawie połowa pacjentów uzyskała częściową remisję procesu lub stabilizację choroby. Połowa nie najlepszych wyników może nie wydawać ci się zbyt wspaniałym osiągnięciem, ale przy takim zaawansowaniu raka, na obecnym etapie medycyny to całkiem dobre wyniki. W innym badaniu wykonanym kilka miesięcy wcześniej, w odniesieniu do zlokalizowanej postaci raka jelita grubego, uzyskano prawie takie same wyniki. W trzecim badaniu, z września 1997 roku, wykazano, że metoda ta była jeszcze bardziej skuteczna w przypadkach, w których można było wyciąć część wątroby z guzem. W badaniu tym uzyskano opóźnienie wystąpienia odnowy raka o 17 miesięcy (co jest przeciętną) do 63 miesięcy. Oznacza to dodatkowe 3-5 lat życia dla tych ludzi, którzy przed tym byli bez szans. Bardzo ważne w tego typu chemioterapii jest umiarkowane nasilenie objawów niepożądanych, ponieważ tylko jedna trzecia pacjentów cierpi z powodu nudności i wymiotów, a pacjenci mogą być leczeni ambulatoryjnie.

Kwas foliowy i wysoki poziom cholesterolu oraz nomocysteiny

Ale kwas foliowy wpływa korzystnie na leczenie nie tylko nowotworów złośliwych. Jego działanie obejmuje również naprawę szkód oksydacyjnych w komórkach śródbłonka wyścielających naczynia krwionośne. U pacjentów z wysokim poziomem cholesterolu zastosowanie pochodnej kwasu foliowego (5-metylotetrahydrofolan) usuwa skurcz naczyń krwionośnych i przywraca aktywność tlenku azotu, który zatrzymuje oksydację cholesterolu LDL. W innym badaniu stwierdzono, że dawka uzupełniająca witamin B (kwas foliowy, witamina B,₂ i witamina B₆) stosowana przez 6 miesięcy zmniejszyła poziom homocysteiny z 12,8 do 3,5 m umol/1. W innym badaniu poszukiwanie przyczyny choroby sercowo-naczyniowej u pacjentów chorych na cukrzycę wykazało, że wysoki poziom homocysteiny był spowodowany częściowo brakiem dostępnego kwasu foliowego. Wniosek – niedostateczna ilość kwasu foliowego zwiększa ryzyko choroby sercowo-naczyniowej i zawału serca, ale branie jego dawki uzupełniającej może cofnąć niektóre podstawowe objawy choroby.

Kwas foliowy i zapalenie stawów

Wykazano, że kwas foliowy jest jedną z podstawowych substancji odżywczych, na których niedobór cierpią chorzy z reumatoidalnym zapaleniem stawów. A inne substancje z tej listy? Są to podstawowe antyoksydanty: witamina E, wapń, cynk i selen. Jest oczywiste, że to właściwości antyoksydacyjne kwasu foliowego decydują o jego braku u 54% osób, u których powstaje zapalenie stawów. Również u pacjentów leczonych metotreksatem występuje znamiennie niższy poziom kwasu foliowego w porównaniu z innymi rodzajami terapii. Chorzy powinni o tym wiedzieć i odpowiednio dostosować swoją dietę.

Chociaż dokładny mechanizm aktywności antyoksydacyjnej kwasu foliowego nie został jeszcze dokładnie wyjaśniony, skuteczność tego leku w każdym omówionym rodzaju leczenia wykazuje ścisłą korelację ze sposobem działania innych antyoksydantów w tych samych schorzeniach.

B complex i zalecane dawki

W warunkach normalnych zaleca się stosowanie 100 mg witaminy B complex 1-3 razy dziennie, w czasie posiłków. Jeśli tabletki przyjmuje się na czczo, mogą wystąpić dolegliwości żołądka i nudności. Jako witaminy rozpuszczalne w wodzie witaminy grupy B nie ulegają gromadzeniu w organizmie i każdy ich nadmiar jest łatwo wydalany. Przy stosowaniu B complex mocz ulega lekkiemu zabarwieniu na kolor jasnożółty i ma ostry zapach. Jest to dowód na to, że organizm rzeczywiście przyswoił ryboflawonoidy, znajdujące się w witaminie, i wszystko jest w porządku. Jeśli przy stosowaniu witaminy B complex objawy te nie wystąpią, dowodzi to, że organizm nie otrzymał tych substancji i powinieneś zmienić preparat na inny, lepiej przyswajalny. Kobiety stosujące doustne środki antykoncepcyjne i osoby pod wpływem stresu zużywają więcej witamin B i powinny dostosować odpowiednio do tego wielkość dawki uzupełniającej tych witamin.

Brukselka

Drożdże piwne

Fasola

Fasola zielona

Groszek zielony (strączkowy)

Kiełki pszenicy

Lucerna

Mąka gryczana

Nasiona

Orzechy

Owies

Pełne ziarna zbóż

Produkty z soi

Ryż brązowy

Soczewica

Szparagi

Żółtko jaj

Zalecana dawka 100-300 miligramów dziennie. Najlepiej przyjmować w czasie posiłków.

źródło: James Balch “Super antyoksydanty”